ಶ್ರೀ ರಾಮಚಂದ್ರ ಇಡೀ ಭರತಖಂಡದ ಆರಾಧ್ಯದೈವ

ದುಷ್ಟಶಿಕ್ಷಣ, ಶಿಷ್ಟರರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಸಂಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಭಗವಂತನು ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದು ಬರುತ್ತಾನೆಂಬುದು ಭಾರತೀಯರ ನಂಬುಗೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಅವತಾರ (ಕೆಳಗಿಳಿದು ಬರುವುದು) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ  ವಿಷ್ಣುನ ದಶಾವತಾರದ ಕಲ್ಪನೆಯಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಶಿವನ ಪಂಚವಿಂಶತಿ ಲೀಲೆಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ.

ವಿಷ್ಣುನ ಏಳನೆಯ ಅವತಾರವೇ ಶ್ರೀರಾಮ. “ರಮಯತಿ ಇತಿ ರಾಮಃ’ ಎಂದರೆ ದರ್ಶನಮಾತ್ರದಿಂದಲೇ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಉಂಟುಮಾಡುವವನು ಎಂದರ್ಥ.

ಆದಿಕವಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿ, ರಾಮನನ್ನು ಕುರಿತು “ರಾಮೋ ಗ್ರಹವಾನ್‌ ಧರ್ಮಃ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ರಾಮನು “ಆತ್ಮಾನಂ ಮಾನುಷಂ ಮನ್ಯೇ” ಎಂದು ಕರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆದಿಕವಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ನವ್ಯಕವಿಗಳವರೆಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ರಾಮನನ್ನು ತಮ್ಮ ಕಾವ್ಯಗಳ ವಸ್ತುವಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹುತ್ತಗಟ್ಟದೆ ಚಿತ್ತ ಕೆತ್ತೀತೇನು ಆ ಅಂಥ ದಿವ್ಯ ರೂಪ ಎಂಬ ಕವಿ ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗರ ಉದ್ಗಾರದಲ್ಲಿ ರಾಮನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ ಆಗಬೇಕಾದರೆ ನಮ್ಮ ಚಿತ್ತವು ಹುತ್ತಗಟ್ಟಬೇಕು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ. ಅಂಥ ವಲ್ಮೀಕವಾಸದಲ್ಲಿಯೇ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ ಸಾಧ್ಯ.

ರಾಮನ ಜನನವಾದದ್ದು ಪುತ್ರಕಾಮೇಷ್ಟಿ ಯಾಗದ ಮೂಲಕವೇ ಎಂಬುದು ಅವತಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೈವೀ ಪರಿವೇಷವನ್ನು  ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣರು ಬಾಲಕರಾಗಿದ್ದಾಗ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರು, ರಾಕ್ಷಸಸಂಹಾರದ ನೆಪದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಾಭ್ಯಾಸ, ಶಾಸ್ತ್ರಾಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲೋಕಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಅಣಿಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಹಲ್ಯೋದ್ಧಾರದಿಂದ ಹಿಡಿದು  ಶಬರಿಯ ಆತಿಥ್ಯದವರೆಗೆ, ಗುಹ, ಸುಗ್ರೀವ, ವಿಭೀಷಣರ ಸ್ನೇಹದವರೆಗೆ, ಆಂಜನೇಯನನ್ನು ನವವ್ಯಾಕರಣಪಂಡಿತನೆಂದು ಗುರುತಿಸುವವರೆಗೆ ಶ್ರೀರಾಮ ಒಬ್ಬ ಮಾತೃಹೃದಯಿ, ಕರುಣಾಸಿಂಧು, ಭಕ್ತವತ್ಸಲ. ಸೀತಾಪಹರಣದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವನೂ ಸಾಮಾನ್ಯರಂತೆ ಅಳುತ್ತಾನೆ. ಲೋಕಾಪವಾದಕ್ಕೆ ಅಂಜುತ್ತಾನೆ – ಇಲ್ಲೆಲ್ಲ ಅವನು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಂತೆ ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯನೇ ಆಗಿದ್ದಾನೆ.

ಆದರೆ  ಈ ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯನು ಭಗವನ್ಮಾನ್ಯನಾಗುವುದಕ್ಕೆ, ಇಡೀ ಭರತಖಂಡದ ಆರಾಧ್ಯದೈವವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಅವನ ಧರ್ಮೈಕನಿಷ್ಠೆ. ಅವನು ಸಕಲಗುಣಪರಿಪೂರ್ಣ. ಆದರ್ಶಗಳ  ಆಗರ. ಮರ್ಯಾದಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮನಾದ  ಮಂಗಳಮೂರ್ತಿ. ಕಾಡಿನಲ್ಲೇ ಇರಲಿ, ನಾಡಿನಲ್ಲೇ ಇರಲಿ, ಅವನು ಧರ್ಮವನ್ನೇ ನಂಬಿದವನು. ಪಿತೃವಾಕ್ಯಪರಿಪಾಲನೆಗಾಗಿ. ರಾಜ್ಯತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದ, ಏಕಪತ್ನಿàವ್ರತಸ್ಥನಾಗಿ “ರಾಜಾನೋ ಬಹುವಲ್ಲಭಾಃ’ ಎಂಬ ಒಂದು ದುಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ದೂರೀಕರಿಸಿದ.

ರಾಮವಾಕ್ಯ, ರಾಮಬಾಣ, ರಾಮರಾಜ್ಯ ಎಂಬ ಪದಗಳು ನಮ್ಮ ದಿನಬಳಕೆಯ ಭಾವಕೋಶದ ಮಾತುಗಳಾಗಿವೆ. ಕೊಟ್ಟ ಮಾತನ್ನು ಉಳಿಕೊಳ್ಳುವುದು ರಾಮವಾಕ್ಯ, ತೊಟ್ಟ ಬಾಣ ಹುಸಿ ಹೋಗದಿರುವುದು ರಾಮಬಾಣ, ಎಲ್ಲರೂ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಸುಖೀಗಳಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶವೇ ರಾಮರಾಜ್ಯ. ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಕೂಡ ನಮ್ಮ ದೇಶ ರಾಮರಾಜ್ಯವಾಗಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ್ದುದು ಇತಿಹಾಸಪ್ರಸಿದ್ಧ. ಹೀಗೆ ಮಾನವವಾಗಿದ್ದೂ ದೇವನಾದ, ಮೌಲ್ಯಗಳ  ಖನಿಯಾದ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದ್ರ ಇಡೀ ಭರತಖಂಡದ ಆರಾಧ್ಯದೈವವಾದದ್ದು ಅಚ್ಚರಿಯಲ್ಲ.

ದಶರಥನ ರಾಮ, ಕೌಸಲ್ಯೆಯ ಮುದ್ದಿನ ರಾಮಭದ್ರ, ಕೈಕೇಯಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರನಾಗಿದ್ದ ರಾಮಚಂದ್ರ, ಕುಲಗುರು ವಸಿಷ್ಠರಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮತತ್ತ್ವ ಸ್ವರೂಪಿಯಾದ ವೇಧಸ್‌, ಪುರಜನರ ಪಾಲಿನ ರಘುನಾಥ, ಸೀತೆಯ ಪಾಲಿಗೆ ನಾಥ, ಮಿಥಿಲಾನಗರಿಯವರಿಗೆ ಸೀತಾಪತಿ – ಹೀಗೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿ ಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮಚಂದ್ರನು ಜನರಿಗೆ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಎಂಬ ಚಮತ್ಕಾರಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶ್ಲೋಕವೊಂದು ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.

ರಾಮ ಒಳ್ಳೆಯ ಮಗ, ಒಳ್ಳೆಯ ಅಣ್ಣ, ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ನೇಹಿತ, ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ರಭು, ಒಳ್ಳೆಯ ಶಿಷ್ಯ – ಒಳ್ಳೆಯದೆಂಬ ಯಾವ ಯಾವ ಗುಣಗಳಿವೆಯೋ ಆ ಎಲ್ಲದರ ರತ್ನಾಕರ! ಒಳ್ಳೆಯ ಶತ್ರು ಕೂಡ – ರಾವಣನ ವಧೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ರಾವಣನಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಾಣವಿರುವಾಗಲೇ, ಲಕ್ಷ್ಮಣನನ್ನು ಕರೆದು ಅವನಿಂದ ಧರ್ಮೋಪದೇಶ ಪಡೆಯುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ; “ಮರಣಾಂತಾನಿ ವೈರಾಣಿ’ ಎಂಬ ಅವನ ಆಗಿನ ಮಾತು ಎಲ್ಲ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಆದರ್ಶ. ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ಅಣ್ಣನ ಅಪರಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಮಾಡುವಂತೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ ಕೂಡ.

ರಾಮನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಸೋದರರು ಬಹುಪಾಲು ಆದರ್ಶವಾದಾರು! ಬೃಹದ್ಭಾರತದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಆ ದೇಶ ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಯಿತು; ಆದರೆ ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಹಿಂದೂ ದೇವರುಗಳು, ಪುರಾಣೇತಿಹಾಸಗಳು ಬದುಕಿವೆ. ಇಂಥದೊಂದು ಮನಃಸ್ಥಿತಿ ಸಾಧ್ಯವಾದಾಗ ಎಲ್ಲರ ಪಾಲಿನ ರಾಮರಾಜ್ಯ ಉದಯಿಸಬಲ್ಲುದು.

ತಡವಾಗಿಯಾದರೂ ಸರಿಯೆ, ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮಮಂದಿರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರುವುದು ಭಾರತೀಯ ರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅತ್ಯಂತ ಅಭಿಮಾನದ, ಸಂತೋಷದ ಸಂಗತಿ. ಶ್ರೀರಾಮನಾದರೂ ತನ್ನ ಜೀವಿತಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹದಿನಾಲ್ಕು ವರ್ಷ ಕಾಲ ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. ಹಾಗೆಯೇ, ಶತಶತ ಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಆಗಬೇಕಾಗಿದ್ದ ರಾಮಮಂದಿರ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರ್ಯ ಈಗಲಾದರೂ ಸಾಕಾರಗೊಂಡಿರುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಹರ್ಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ.

 ಶ್ರೀ ಶಿವರಾತ್ರಿ ದೇಶಿಕೇಂದ್ರ ಮಹಾಸ್ವಾಮಿಗಳು , ಶ್ರೀ ವೀರಸಿಂಹಾಸನ ಮಹಾಸಂಸ್ಥಾನ ಮಠ ಸುತ್ತೂರು ಮಠ, ಮೈಸೂರು