ದುರ್ಬುದ್ಧಿಯ ಮೂಲ ಯಾವುದು?

ಬದುಕಿನ ನಿಲುವಿಗೆ ಕಾರಣಬೇಕು. ಆ ನಿಲುವು ಯಶಸ್ಸು, ಕೀರ್ತಿ ಮತ್ತು ಕೊನೆಗೊಂದು ಮುಕ್ತಿ ಇವನ್ನು ಬಯಸುವುದು ಸಹಜವೇ. ಇಂಥ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಬಯಸುವಾಗ ನನ್ನ ಜೀವನ ಹೇಗೆ ಇರಬೇಕು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಹಜವಾಗಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಕಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ ಬಂದಾಗ, ನಮ್ಮ ಕ್ರಿಯೆ-ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುವ ಮನಸ್ಸು ಎಲ್ಲವಕ್ಕೂ ಮುಖ್ಯ ಸಾಧನ.

ಬುದ್ಧಿಯೂ ಮನಸ್ಸಿನ ರೂಪವೇ. ಇದು ಬದುಕಿನ ರೇಖೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವಂಥದ್ದು. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಬುದ್ಧಿ ಕೊಡಪ್ಪ ಎಂಬ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಎಲ್ಲರದ್ದು. ಕೀರ್ತಿ ಅಥವಾ ಅಪಕೀರ್ತಿಯ ಹಿಂದೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರಣವಾಗಿ ಗುರುತಿಸ­ಲ್ಪಡುವುದು ಕೂಡಾ ಈ ಬುದ್ಧಿ. ದುರ್ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ದೂರ ಮಾಡಿ­ಕೊಂಡವ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಶಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ನಮ್ಮೊಳಗಿನ ದುರ್ಬುದ್ಧಿಯ ಮೂಲ ಕಾರಣ ಏನು?

ಸಂತಾಪಂ ತನುತೇ ಭಿನತ್ತಿ ವಿನಯಂ ಸೌಹಾರ್ಧ ಮುತ್ಪಾದಯ ತ್ಯುದ್ವೇಗಂ ಜನಯತ್ಯವದ್ಯವಚನಂ ಸೂತೇ ವಿಧತ್ತೇ ಕಲಿಂ |
ಕೀರ್ತಿಂ ಕೃಂತತಿ ದುರ್ಮತಿಂ ವಿತರತಿ ವ್ಯಾಹಂತಿ ಪುಣೊÂàದಯಂ ದತ್ತೇ ಯಃ ಕುಗತಿಂ ಸ ಹಾತುಮೂಚಿತೋ ರೋಷಃ ಸ ದೋಷಃ ಸತಾಮ…||
ಇದು ಸೋಮಪ್ರಭಾಚಾರ್ಯನ ಸುಕ್ತಿಮುಕ್ತಾವಳಿ,

ಇದರ ಅರ್ಥ, ಕೋಪವು ದೋಷಯುಕ್ತವಾದದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸಜ್ಜನರು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕು. ರೋಷವು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತಾಪವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ವಿನಯವನ್ನು ದೂರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಕೆಡಿಸುತ್ತದೆ. ಉದ್ವೇಗವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕೆಟ್ಟ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳಿಸುತ್ತದೆ. ಜಗಳವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ದುಬುìದ್ಧಿಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಪುಣ್ಯವನ್ನು ತೂರಿ ದುರ್ಗತಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.

ದುರ್ಬುದ್ಧಿಗೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವೇ ಈ ಕೋಪ, ರೋಷಗಳೇ ಆಗಿವೆ. ಕೋಪ ಎಂಬುದು ಮನುಷ್ಯನ ಪರಮ ವೈರಿ. ಕೋಪ ಬಂದಾಗ ಮನಸ್ಸು ಅನಾಹುತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ದುರ್ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ ಈ ಕೋಪಕ್ಕಿದೆ. ನಮ್ಮೊಳಗಿನ ವಿನಯ, ಜ್ಞಾನ, ಜಾಣ್ಮೆ, ಸನ್ನಡತೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮೀರಿ ದುರ್ಬುದ್ಧಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಆಳುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಈ ಕೋಪ ಮನೋತಾಪವೂ ಹೌದು; ಬದುಕಿನ ಕೂಪವೂ ಹೌದು.

ಸಜ್ಜೀವನದ ಗುರಿಯನ್ನು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿಸಿ, ಯಶಸ್ಸನ್ನೂ, ಕೀರ್ತಿಯನ್ನೂ ದುರ್ಲಭವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿಬಿಡುವ ಈ ಕೋಪವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಕೋಪನಿಗ್ರಹ ಬದುಕಿನ ಸರಳ ದಾರಿಗೆ ಸವಾಲಾದರೂ ಇದನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸದ ಹೊರತು ಬದುಕು ಸರಳವಾಗಿ ದಕ್ಕುವುದಿಲ್ಲ!

— ಭಾಸ್ವ