ಜೂನ್‌ 5ರ ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವದ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಹೊಸ ಧ್ಯೇಯ, ಯೋಜನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಜಾಗತಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟು ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ, ಜತೆಗೆ ಅದು ಜೀವಕುಲಕ್ಕೆ ಒದಗಿಸಿದ ಜೀವಾಳ, ಸಂಪನ್ಮೂಲವನ್ನು ಕೃತಜ್ಞತೆಯಿಂದ ಸ್ಮರಿಸುವ ದಿನ. ಹಾಗೆಯೇ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿ ಮತ್ತು ಹಾಳಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನೂ ಹೊರಬೇಕಾದ ದಿನ. ಎಂದಿನಂತೆ ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ.
ಪ್ರತೀ ವರ್ಷವು ನಾವು ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ, ಆದರೆ ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಪರಿಸರವು ಸುಧಾರಿಸಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ಹದಗೆಟ್ಟಿದೆಯೇ ಎಂದು ನಾವು ನಮ್ಮನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಮಾಲಿನ್ಯ ಅಥವಾ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಬಹಳಷ್ಟು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ-ತಿಳಿದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು. ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಂತಹ ತಾತ್ವಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೊರಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಕೃತಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತಿದೆ, ಮನಸ್ಸಿನ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಉದ್ವೇಗಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಪಾಲುದಾರ, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಔಷಧವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅದರ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತತೆಯು ನಮಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಕಷ್ಟದ ಅಥವಾ ನೋವಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ನಿವಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲ ವಯಸ್ಸಿನ ಜನರು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಯ ಕಳೆಯುವುದನ್ನು ಆನಂದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ನಾವು ಮಾನವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದ್ದರೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತ್ವರಿತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಪರಿಸರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಇದಕ್ಕೆ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಮಾನದಂಡ ಬೇಕು.
ಅನೇಕ ಹಳ್ಳಿಯ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಮೂಲಕ, ಪರಿಸರ ಘೋಷಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಅವರಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ನಮ್ಮ ಪ್ರಕೃತಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿರುವ ಸೇವೆ-ತ್ಯಾಗಗಳ ಕುರಿತು ನೆನಪಿಸುತ್ತಾ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈಗಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ನಗರ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ದಿನವು ಗಿಡವೊಂದನ್ನು ನೆಟ್ಟು ಮುಗಿಸುವ ಕೆಲಸವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟಿದೆ.
ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್‌, ಈಗಿನ ಅನೇಕ ವೃತ್ತಿಪರರು ಮತ್ತು ಸುಶಿಕ್ಷಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನ ನೆನಪಾಗುವುದೇ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾಗೂ ಕೇವಲ ಒಂದು ಲೈಕ್‌ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್‌ ಪರದೆಯನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಸಾðಲ್‌ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಈ ಪರಿಸರ ದಿನವನ್ನು ಕೂತಲ್ಲೇ ಒಂದೇ ಒಂದು ನಿಮಿಷದೊಳಗೆ ಮುಗಿಸಿಯೇ ಬಿಡುತ್ತಾರೆ.
ನಿರಂತರ ಹಾನಿಯಿಂದಾಗಿ ನಾವು ನಮ್ಮ ಪರಿಸರದ ಮಹತ್ವದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಮರಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ, ನಾವು ಪ್ರಕೃತಿಗಿಂತ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.
ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದರೂ, ಇನ್ನಾದರೂ ನಾವು ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಹಿಂದೆ ಜನರು ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಮರಗಳು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ಮನೆಗಳು. ಮನೆಯ ಸುತ್ತಾ ವಿವಿಧ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮಧುರ ಗಾಯನ, ತಂಪಾದ ಗಾಳಿ, ಗಿಡ-ಮರಗಳು ಗಾಳಿಗೆ ತೂಗಿದಾಗ ಕೇಳುವ ಧ್ವನಿ. ಆದರೆ ಇಂದು ಅಂತಹ ವಾತಾವರಣಗಳು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅದನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ರಜಾ ದಿನಗಳನ್ನು ಕಾದು ದೂರದ ರೆಸಾರ್ಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಬಂದಿದೆ.
ಈ ವರ್ಷದ ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನದ ಅಭಿಯಾನವು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿ – ನಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳ “ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ, ಬರ ಮತ್ತು ಮರುಭೂಮೀಕರಣಗಳಿಂದ ತಡೆ’ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ದೇಶವು 2024ರ ಜಾಗತಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಲಿದೆ. ನಮ್ಮ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸುವ, ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸುಸ್ಥಿರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಒತ್ತಿಹೇಳುವುದೇ ಇದರ ಇಂದಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿ.
ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ, ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಮಟ್ಟವು ಘಾತೀಯವಾಗಿ ಏರುತ್ತಿದೆ. ನಾವು ನಿತ್ಯ ಬಳಸುವ ಆಹಾರ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್‌, ಶಾಂಪೂಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ ಬಳಕೆ ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಟನ್‌ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಗಮನಾರ್ಹ ಭಾಗವು ಸಾಗರಗಳು ಮತ್ತು ಭೂಕುಸಿತಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಬಳಕೆಯಳ್ಳಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಸವಾಲಿನ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸ್ವತ್ಛ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಪರಿಸರವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಾವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅನೇಕ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಈಗ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿವೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಹೆಜ್ಜೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಶಾಲಾ ಪಾಠಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಬಾರದು. ಇದು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ಜನರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿರಬೇಕು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಅನುಭವಿಸಬೇಕು. ಭಾರತೀಯತೆಯ ನಿರಂತರ ಸತ್ಯವಾದ ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ದೇವರನ್ನು ಕಾಣುವ ಸಂಗತಿ ಪರಿಸರವನ್ನು ಉಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಪರಂಪರಾಗತವಾಗಿ ಸಹಾಯಮಾಡಿದೆ.
ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನದ ಆಚರಣೆಯಾಗಬಾರದು. ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನದ ವೇಳೆಗೆ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಕಾಣ್ಕೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ನಾವು ಜೂನ್‌ 5ರಂದು ಗುರಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬೇಕು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಸರಳ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಮ್ಮ ಪರಿಸರದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಪರಿಸರ ದಿನಾಚರಣೆಗೆ ನಾವು ಏನು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸೋಣ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸೋಣ. ಪರಿಸರ ದಿನದ ಶುಭಾಶಯಗಳು!
*ವಿಟ್ಲ ತನುಜ್‌ ಶೈಣೈ, ಚೆಲ್ಟೆನ್‌ಹ್ಯಾಮ್‌
