ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 29 ವಿಶ್ವ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ದಿನಾಚರಣೆ – 2021

ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ತನ್ನೆಲ್ಲ ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಈ ಎರಡು ಆರೋಗ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೆದುಳು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದೇ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹಾಗೂ ವಿಸ್ಮಯ ಸಂಗತಿ. ಯಾವಾಗ ಈ ಮಿದುಳಿಗೆ ಆಘಾತವಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಆಗ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಉಲ್ಬಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಸರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ನಮ್ಮ ಮೆದುಳಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಎದುರಾಗಲು ಮೂಲ ಕಾರಣಗಳೆಂದರೆ ಅತಿಯಾದ ರಕ್ತದ ಒತ್ತಡ, ಸಕ್ಕರೆ ರೋಗ, ಮದ್ಯಪಾನ ಹಾಗೂ ಸಿಗರೇಟು ಸೇದುವಿಕೆ.

ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 29ರಂದು ವಿಶ್ವ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು (ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌) ದಿನಾಚರಣೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ, ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು. ನಮ್ಮ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ, ನಾವು ಗಮನಿಸಿದ ಹಾಗೆ ಪ್ರತೀ ನಾಲ್ವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಅವರ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಎದುರಾಗುತ್ತಿರುವ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆ. ಸರಿಸುಮಾರು 15 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು 6 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಈ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಅಥವಾ ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಸಾವಿಗೀಡಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಜನರ ಮೃತ್ಯುವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಅನಾರೋಗ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.

ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ ಎನ್ನುವುದು ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರಿಗೂ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಒಳಗಾದಾಗ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿಯಬಹುದು. ಹಿಂದಿನಂತೆ ದಿನನಿತ್ಯದ ಕೆಲಸಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಆಗದೇ ಹೋಗಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾರೂ ಅಥವಾ ಯಾವ ಕುಟುಂಬದವರೂ ಇಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರುವ ಹಲವು ರೀತಿಯ ವಿಧಗಳನ್ನು ತಿಳಿದಿರುವುದು ಒಳಿತು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಧದ ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ನಿಂದ ಆಗುವ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದರ ಜತೆಗೆ ಖನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವುದು ಬಹಳ ಸಹಜ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಹಲವರು ಹಣಕಾಸಿನ ತೊಂದರೆ, ಮಾನಸಿಕ ತೊಂದರೆ ಎಂದರೆ ಒತ್ತಡ, ಖನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ ದೀರ್ಘ‌ಕಾಲ ಬಳಲಿಸುವ ಖಾಯಿಲೆಯಾಗಿದ್ದು ಇದು ಬರೀ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನಲ್ಲದೇ ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರನ್ನು ಸಹ ಸಮಾಜದಿಂದ ದೂರ ಮಾಡುತ್ತದೆ (Social Isolation).. ಹಾಗೆಯೇ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಒತ್ತಡ (emotional burden) ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕೂಡ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಾಗುವ ಮುನ್ನ ನಮ್ಮ ದೇಹವು ಕೆಲವು ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಅವುಗಳೆಂದರೆ:
1. ದೇಹದ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮರುಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಇಲ್ಲವೇ ದುರ್ಬಲತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
2. ನಡೆದಾಡುವಾಗ ಗೊಂದಲವಾಗುವುದು ಅಥವಾ ತೊಂದರೆಯಾಗುವುದು.
3. ನೋಡುವುದರಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ.
4. ತಲೆ ಸುತ್ತುವುದು ಅಥವಾ ನಡೆಯುವಾಗ ಸಮಸ್ಯೆ.
5. ಅತಿಯಾದ ತಲೆನೋವು.
ಈ ರೀತಿಯಾದ ಸಮಸ್ಯೆ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರ ರಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದಲ್ಲಿ ನೀವು FAST ಆಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬೇಕು. ಅಂದರೆ;
F –   Facial Weakness (ಮುಖದಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲತೆ)
A   Arm Weakness (ಭುಜಗಳಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲತೆ)
S   Speech Difficulty (ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಸಮಸ್ಯೆ)
T -  Time loss is brain loss (ಸಮಯ ಮೀರಿದಷ್ಟು ಮಿದುಳಿನ ಕ್ರಿಯೆ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗುವುದು.)

ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ಗೆ ಒಳಗಾದಾಗ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಅವುಗಳೇನೆಂದರೆ:
1. ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಆಸಕ್ತಿ ಇಲ್ಲದೇ ಇರುವುದು.
2. ಖಿನ್ನತೆ
3. ಸಿಟ್ಟು , ದುಃಖ, ಸಿಡುಕುವುದು.
4. ಬದಲಾದ ಊಟ, ನಿದ್ದೆ, ಯೋಚನೆ
5. ಅಸಹಾಯಕತೆ ಹಾಗೂ ಹತಾಶರಾಗುವುದು.

ಈ ರೀತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾದಾಗ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾಗುವುದು rehabilitation,, ಅಂದರೆ ಪುನರ್ವಸತಿ ಅಭಿಯಾನ. ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
1. Physcio Therapist  -ವ್ಯಾಯಾಮ ಹಾಗೂ ದೈಹಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವವರು.
2. Occupational Therapist -ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಚಲನವಲನ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವವರು.
3. Rehabicitation Nurse -ದಾದಿ.
4. Speech Therapist -ಮಾತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವವರು.
5. Recreational Therapist -ಮನೋರಂಜನಾ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವವರು.
6. Psychiatrist (ಮನೋವೈದ್ಯರು)
7. Psychiatrist(ಮಾನಸಿಕ ತಜ್ಞರು)
8. Neurologist (ನರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು)
ಈ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಓದುಗನಲ್ಲಿ ಕೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ Stroke Rehabilitation Clinicನ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯಿರಿ.

-ಡಾ| ಶ್ವೇತಾ ಟಿ.ಎಸ್‌.
ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು, ಕ್ಲಿನಿಕಲ್‌ ಸೈಕಾಲಜಿ ವಿಭಾಗ, ಕೆಎಂಸಿ, ಮಣಿಪಾಲ