ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದಿನವರೆಗೂ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಭದ್ರಕೋಟೆಯಾಗಿದ್ದ ಬಿಹಾರ ಕಳೆದೆರಡು ದಶಕಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ಬಿಜೆಪಿಯತ್ತ ವಾಲತೊಡಗಿದೆ. ಸದ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜನತಾದಳ ಮತ್ತು ಜೆಡಿಯು ರಾಜ್ಯ ರಾಜಕೀಯದ ಮೇಲೆ ಬಿಗಿ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಬಾರಿಯ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ಬಿಜೆಪಿ ನೇತೃತ್ವದ ಎನ್‌ಡಿಎ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ನೇತೃತ್ವದ ಇಂಡಿಯಾ ಪಾಲಿಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾದುದಾಗಿದೆ. ಹಾಲಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲೂ ಎನ್‌ಡಿಎ ಅತ್ಯಧಿಕ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಪಾರಮ್ಯ ಮೆರೆಯಲಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತಿದೆಯಾದರೂ ಇಂಡಿಯಾ ಕೂಟದಲ್ಲಿರುವ ಆರ್‌ಜೆಡಿ, ಎನ್‌ಡಿಎಯ ನಾಗಾಲೋಟಕ್ಕೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆಯಲಾಗದು.
25 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜೆಡಿಯು ನಾಯಕ ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್‌ ಅವರು ಬಿಜೆಪಿಯೊಂದಿಗೆ 5 ಬಾರಿ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಎರಡು ಬಾರಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌, ಆರ್‌ಜೆಡಿ ಯೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. 2022ರಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯೊಂದಿಗಿನ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಮುರಿದು, ವಿಪಕ್ಷ ಆರ್‌ಜೆಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿ ಮೈತ್ರಿ ಸರಕಾರವನ್ನು ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್‌ ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದರು. ಕಳೆದ ವರ್ಷಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ನೇತೃತ್ವದ ಎನ್‌ಡಿಎ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದ ವಿರುದ್ಧ ವಿಪಕ್ಷ ಒಕ್ಕೂಟ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ವಿಪಕ್ಷ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಅವಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಆರ್‌ಜೆಡಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಂಡು ಬಿಜೆಪಿಯೊಂದಿಗೆ ಮರುಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿ ಕೊಂಡು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸರಕಾರವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸು ತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪೈಕಿ ಬಿಹಾರ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಒಟ್ಟು 40 ಸ್ಥಾನಗಳ ಪೈಕಿ ಆರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಎಸ್‌ಸಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ.
ಕಳೆದೆರಡು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು 40 ಸ್ಥಾನಗಳ ಪೈಕಿ ಎರಡು ಮತ್ತು ಒಂದು ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಲಷ್ಟೇ ಶಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನು ಆರ್‌ಜೆಡಿ ಕೂಡ 2014ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 4 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದರೆ 2019ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ್ದು ಶೂನ್ಯ ಸಾಧನೆ. ಇದೇ ವೇಳೆ 2019ರ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಡಿಎ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ 39 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಮೋಘ ನಿರ್ವಹಣೆ ತೋರಿತ್ತು.
ಎನ್‌ಡಿಎ-ಇಂಡಿಯಾ ಹಣಾಹಣಿ: ಹಾಲಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ, ಜೆಡಿಯು ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಜೆಪಿ ಮತ್ತೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕಣಕ್ಕಿಳಿದಿದ್ದರೆ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌, ಆರ್‌ಜೆಡಿ ಮತ್ತು ಎಡಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿ ಕೂಟವು ಎನ್‌ಡಿಎಗೆ ಸಡ್ಡು ಹೊಡೆಯಲು ಸನ್ನದ್ಧªವಾಗಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ಎನ್‌ಡಿಎ ಪಾಳೆಯದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ 17, ಜೆಡಿಯು 16, ಎಲ್‌ಜೆಪಿ (ಆರ್‌ವಿ)5, ಎಚ್‌ಎಎಂ 1 ಮತ್ತು ಆರ್‌ಎಲ್‌ಎಂ 1 ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸಲಿವೆ. ಇನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಗೆ 9 ಸೀಟುಗಳಷ್ಟೇ ಸಿಕ್ಕಿವೆ. ಆರ್‌ಜೆಡಿ 23 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸಲಿದ್ದರೆ ಉಳಿದ 8 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಎಡಪಕ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪಕ್ಷಗಳ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.
ಹಿಂದೂಗಳೇ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾಕರು: ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾಕರಾಗಿದ್ದು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾಕರಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರೇ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶೇ. 88ರಷ್ಟು ಮಂದಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಬಿಜೆಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಭೂಮಿಹಾರ್‌, ರಜಪೂತರು ಮತ್ತು ಕ್ಷತ್ರಿಯರ ಸಹಿತ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಮತಗಳನ್ನು ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಜೆಡಿಯು ಮೇಲ್ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಕೆಳವರ್ಗಗಳೆರಡರ ಮೇಲೂ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ಸಿ/ಎಸ್‌ಟಿ, ಮುಸ್ಲಿಂ, ಒಬಿಸಿಗೆ ಸೇರಿದ ಯಾದವ, ಕುರ್ಮಿ, ಬನಿಯಾ ಮತ್ತಿತರ ಸಮು ದಾಯಗಳ ಮತಗಳು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಈ ಸಮು ದಾಯಗಳು ಬಹುತೇಕ ಆರ್‌ಜೆಡಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ತಮ್ಮತ್ತ ಸೆಳೆಯಲು ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಜೆಡಿಯು ಮೀಸಲಾತಿ ಭರವಸೆ, ಸಮಾಜವಾದಿ ನಾಯಕ ಕರ್ಪೂರಿ ಠಾಕೂರ್‌ಗೆ ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಭಾರತರತ್ನ ಗೌರವ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿರುವುದು ಸಹಿತ ವಿವಿಧ ಕಸರತ್ತುಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿವೆ. ಇನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಆರ್‌ಜೆಡಿ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ನಿಂತಿದ್ದಾರೆ.
ಬಿಹಾರದ ರಾಜಕೀಯ ಕಣದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ, ಜೆಡಿಯು, ಆರ್‌ಜೆಡಿ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌, ಎಲ್‌ಜೆಪಿ (ಆರ್‌ವಿ), ಎಚ್‌ಎಎಂ (ಎಸ್‌), ಸಿಪಿಎಂ, ಸಿಪಿಐ, ಬಿಎಸ್‌ಪಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.
ಮತದಾನ ಯಾವಾಗ? ಎ.26, ಮೇ 7, ಮೇ 13, ಮೇ 20, ಮೇ 25, ಜೂ.1
ಚುನಾವಣ ವಿಷಯಗಳು
ಜೆಡಿಯು ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್‌ ಅವರ ಅಧಿಕಾರದಾಹ, ಆಡಳಿತವಿರೋಧಿ ಅಲೆ
ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಸಾಧನೆ
ಉಲ್ಬಣಗೊಂಡಿರುವ ನಿರುದ್ಯೋಗ ಸಮಸ್ಯೆ, ಜನರ ವಲಸೆ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಕೊರತೆ
ಜಾತಿ ಗಣತಿ ಕುರಿತಾಗಿನ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಮೈತ್ರಿಕೂಟ ಪಕ್ಷಗಳ ದ್ವಂದ್ವ ನಿಲುವು
ರಾಮ ಮಂದಿರ, ಹಿಂದುತ್ವ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ, ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರಗಳ ಜನಕ ಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳು
ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಆರೋಪ
ಪ್ರಮುಖ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು
| ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರಾದ ರಾಧಾ ಮೋಹನ್‌ ಸಿಂಗ್‌ | ರಾಜೀವ್‌ ಪ್ರತಾಪ್‌ ರೂಢಿ | ನಿತ್ಯಾನಂದ ರಾಯ್‌ | ರವಿಶಂಕರ್‌ ಪ್ರಸಾದ್‌ | ಆರ್‌.ಕೆ.ಸಿಂಗ್‌ | ಗಿರಿರಾಜ್‌ ಸಿಂಗ್‌ | ಜೆಡಿಯುನ ಲವ್ಲಿ ಆನಂದ್‌ | ಲಲನ್‌ ಸಿಂಗ್‌ | ಎಲ್‌ಜೆಪಿ (ಆರ್‌ವಿ)ಯ ಚಿರಾಗ್‌ ಪಾಸ್ವಾನ್‌ | ಎಚ್‌ಎಎಂ(ಎಸ್‌)ನ ಜಿತನ್‌ ರಾಮ್‌ ಮಾಂಝಿ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ತಾರಿಕ್‌ ಅನ್ವರ್‌ | ಮೊಹಮ್ಮದ್‌ ಜಾವೇದ್‌| ಅಜಯ್‌ ನಿಶಾದ್‌ | ಆರ್‌ಜೆಡಿಯ ಮಿಸಾ ಭಾರ್ತಿ | ಸಿಪಿಐ ನ ಕನ್ಹಯ್ಯ ಕುಮಾರ್‌
ಹರೀಶ್‌ ಕೆ. 