ಫೇರನ್‌, ಪೈಜಾಮಾ,ಕುರ್ತಾ

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಚೀನಾದ ಯಾತ್ರಿಕ ಹ್ಯುಯೆನ್‌ತ್ಸಾಂಗ್‌ ಬರೆದಿರುವಂತೆ ಆರ್ಯರ ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಜೊತೆ ಅಧಿಕ ಸಂವಹನ ಹೊಂದಿದ್ದ ಪರ್ಶಿಯಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಭಾವವೂ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆಗಳ ಮೇಲೆ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ರೋಮನ್ನರ ಹಾಗೂ ಗ್ರೀಕರ ಪ್ರಭಾವವೂ ಮಿಳಿತವಾಗಿದೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉಡುಗೆಯ ವೈಶಿಷ್ಟéವೆಂದರೆ ಅವುಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ತೀವ್ರ ಚಳಿ ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಉಷ್ಣತೆಯ ಹಮಾಮಾನದಿಂದ ದೇಹವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂತೆಯೇ ಈ ಉಡುಗೆಗಳು ಉಣ್ಣೆ ಮಿಶ್ರಿತ ಹತ್ತಿ, ರೇಶೆ¾ ಹಾಗೂ ಉಣ್ಣೆಯಿಂದ ತಯಾರಾದ ದಿರಿಸುಗಳಾಗಿವೆ.

ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಯ ಲಿನೆನ್‌ ಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಉಡುಗೆ ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉಡುಗೆಗೆ “ಫೇರನ್‌’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಮಂತ ಜನರು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಶಾಲ್‌ಗ‌ಳನ್ನು ಧರಿಸಿದರೆ, ಇತರರು ಸಾಧಾರಣ ಬೆಲೆಯ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಶಾಲ್‌ಗ‌ಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
“ಫೇರನ್‌’ ಉಡುಗೆಗೆ “ಪ್ರವರ್ನಾ’ ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ. ಈ ಉಡುಗೆ 2 ಬಗೆಯ ದಿರಿಸುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಪಂಚೆಯಂತೆ ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಿಳಿ ಅಥವಾ ತಿಳಿಬಣ್ಣದ ಉಡುಗೆಗೆ “ಪೊಟ್‌ಶ್‌’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಉದ್ದದ ನಿಲುವಂಗಿಯಂತೆ ಕಾಣುವ ಗಾಢಬಣ್ಣದ ರಂಗುರಂಗಿನ, ಕಸೂತಿಯ ಚಿತ್ತಾರ ಉಳ್ಳ ಫೇರನ್‌ ತೊಡುಗೆ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳು ಹಾಗೂ ಮುಸ್ಲಿಮರು “ಫೇರನ್‌’ ಅನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ನಿಲುವಂಗಿಯ ಉದ್ದ ಹಾಗೂ ತೋಳಿನ ಉದ್ದ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಧರಿಸುವ ತಿಳಿವಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ “ಕಸಬಾ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಡುಗೆಯೆಂದರೆ ಜಮ್ಮುವಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಡೋಗ್ರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ಧರಿಸುವ ಪೈಜಾಮಾ ಹಾಗೂ ಕುರ್ತಾ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಉಡುಗೆಯನ್ನು ಗುಜ್ಜಾರ್‌ ಜನಾಂಗದ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಇದರೊಂದಿಗೆ ಅಂದದ ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ಮೇಲ್‌ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲಡಾಖ್‌ನಲ್ಲಿ ಧರಿಸುವ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಉಡುಗೆಯ ಹೆಸರು “ಕುಂಟೋಪ್‌’ ಎಂದು. ಇದೂ ಸಹ “ಬೋಕ್‌’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಆಕರ್ಷಕ ಶಾಲ್‌ನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಉಡುಗೆಯ ಅಂದಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಮೆರುಗು ನೀಡುವುದು ಅವರು ಧರಿಸುವ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಆಕರ್ಷಕ ಶೈಲಿಯ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಆಭರಣಗಳು. ಜಮ್ಮು ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಮಹಿಳೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಉಡುಗೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕಿವಿಯ ಬೆಂಡೋಲೆ, ನತ್ತು, ದೊಡ್ಡ ಹಾರ, ಬಳೆ ಹಾಗೂ ಕಾಲಿನ ಗೆಜ್ಜೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಬಂಗಾರದ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಅಧಿಕವಾಗಿ ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರಿ ವಧುವಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಉಡುಗೆ ಇಂದಿಗೂ ಫೇರನ್‌ ಆಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ವೈಭವಯುತವಾಗಿ ವಧುವಿನ ಫೇರನ್‌ ದಿರಿಸಿಗೆ ಕನ್ನಡಿಯಿಂದ ಅಲಂಕಾರ, ಜರತಾರಿ ಕಸೂತಿಗಳ ಆಕರ್ಷಕ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮದುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಧರಿಸುವ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಶಾಲ್‌ಗ‌ಳನ್ನು ಕೈಮಗ್ಗದಿಂದಲೇ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ “ಪಶ್ಮಿನಾ’ ಶಾಲ್‌ಗ‌ಳು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ. ಪಶ್ಮಿನಾ ಶಾಲ್‌ಗ‌ಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಒಂದು ಮಾತಿದೆ- ಪಶ್ಮಿನಾ ಶಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹುಡುಕಿದರೂ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶಾಲು ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ಹೋಲುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂದರೆ ಅಷ್ಟು ಜತನದಿಂದ ಒಂದೊಂದು ಪಶ್ಮಿನಾ ಶಾಲುಗಳನ್ನು ಕೈಯಿಂದಲೇ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರವಾಸಿಗಳ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ಎಂದರೆ ಪಾರಂಪರಿಕ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಉಡುಗೆ-ತೊಡುಗೆ. ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲೆಡೆಯಿಂದ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆ ಬರುವ ಪ್ರವಾಸಿಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಉಡುಗೆ, ಆಭರಣ ತೊಟ್ಟು ಸಂಭ್ರಮಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ನೆನಪಿನಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಶಾಲ್‌ಗ‌ಳನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತಾರೆ.

-ಅನುರಾಧಾ ಕಾಮತ್‌