Advertisement
ಸಂಜೆ ಬಾಲ್ಕನಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಹೊರಗೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೆ, ಎರಡು ವರ್ಷದ ಪುಟ್ಟ ಮಗುವೊಂದು ಓಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಕಾಲಲ್ಲಿದ್ದ ಗೆಜ್ಜೆ “ಕಿಣಿ ಕಿಣಿ’ ಶಬ್ದ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು, “ಪುಟ್ಟ’ ಎಂದರೆ ಮಗು ನಮ್ಮ ಹಿಂದೆಯೇ ಓಡಿಬರುತ್ತಿದ್ದಳು. ಮಗುವಿನ ವೇಷಭೂಷಣದಿಂದ ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಮಗುವು ಗಂಡೋ, ಹೆಣ್ಣೋ ಎನ್ನುವ ಅನುಮಾನ ಬಂದರೂ ಕಾಲಲ್ಲಿದ್ದ ಗೆಜ್ಜೆಯಿಂದಾಗಿ ಅದು ಹೆಣ್ಣುಮಗುವೇ ಎನ್ನುವುದು ದೃಢವಾಯಿತು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೇ ಏಕೆ ಗೆಜ್ಜೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮನದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿತು.
Related Articles
Advertisement
ಆಕಾರವಿಲ್ಲದೆ ಕೇವಲ ಗೆಜ್ಜೆಯ ಶಬ್ದ ಮಾತ್ರ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ “ಹೆಣ್ಣು ಪಿಶಾಚಿ’ ಅಡ್ಡಾಡುತ್ತಿದೆಯೆಂದು ಅರ್ಥ, ಈ ಅರ್ಥ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದು ಸಿನೆಮಾದವರು ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಗಂಟೆಯ ನಂತರ ಬರುವ ಟಿ.ವಿ. ಧಾರಾವಾಹಿಯವರು. ನನ್ನ ಮನದಲ್ಲಿ ಗೆಜೆcಗಳು ಯಾವತ್ತೂ ಬಾಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಗೆಜ್ಜೆಯ ಶಬ್ದ ಕಿವಿಗೆ ಬಿತ್ತೂ ಮನಸ್ಸು ಬಾಲ್ಯದತ್ತ ಓಡುತ್ತದೆ. ಸಾಯಂಕಾಲ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಚೀಲವನ್ನು ಒಂದು ಮೂಲೆಗೆ, ಚಪ್ಪಲಿಯನ್ನು ಮತ್ತೂಂದು ಮೂಲೆಗೆ ಎಸೆದು ಅಳುತ್ತ ಕೂತಿದ್ದ ನನ್ನನ್ನು ಅಮ್ಮ ಕೇಳಿದರು, “ಹೆಣೆ ಎಂತ ಆಯಿತಾ?’
“ನಂಗ ಗೆಜ್ಜೆ ಬೇಕ್’ ಎಂದೆ. ಅಮ್ಮ ಕೈ ಹಿಡಿದು ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತ, “ಅಲ್ಲ, ನೀನಿನ್ನೂ ಸಣ್ಣವಳು, ಬಿದ್ª ಹೋದ್ರೂ ಗೊತ್ತ ಆತಿಲ್ಲ, ಮೂರನೇಯ ಕ್ಲಾಸಲ್ಲಿ ಫಸ್ಟ್ ಬಾ, ನಾಲ್ಕನೆ ಕ್ಲಾಸಿಗೆ ಹೊಪತ್ತಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ ತೆಗೆಸಿ ಕೊಡುವಾ’ ಎಂದಾಗ ನನ್ನ ಅಳು ತಾರಕಕ್ಕೇರಿತು. “ನಂಗ ಗೆಜ್ಜೆ ಬೇಕೇ ಬೇಕ್, ನನ್ನ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್ ಶೋಭಾ, ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಎಲ್ಲರ ಹತ್ತಿ¤ರ ಇತ್ತ’ ನನ್ನ ಇಂತಹ ಹಠಗಳಿಗೆಲ್ಲಾ ಅಮ್ಮ ಕ್ಯಾರ್ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಯಾದರೂ ನನ್ನ ಅಳು ನಿಲ್ಲುವ ಲಕ್ಷಣ ಕಾಣದಾದಾಗ ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಮಗಳು ಅಳುವುದನ್ನು ಕಂಡು ಹೊಟ್ಟೆ ಚುರುಗುಟ್ಟಿರಬೇಕು “ಅಪ್ಪಯ್ಯ ಬರಲಿ, ಹೇಳುವಾ, ನೀ ಈಗ ಕಾಫಿ ಕುಡಿ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ನನ್ನನ್ನೆಬ್ಬಿಸಿದಳು. ರಾತ್ರಿ ಅಪ್ಪ, ಅಮ್ಮ ನನ್ನ ಗೆಜ್ಜೆಯ ಕೋರಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿಕೊಂಡಿರಬೇಕು.
ಶನಿವಾರ ಸಂಜೆ ನಮ್ಮ ದಂಡು ಗೆಜ್ಜೆ ಖರೀದಿಗೆ ಊರಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬೆಳ್ಳಿ ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೊರಟಿತು, ಅಂಗಡಿಯವರು ತಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್‚ತೈದು ಬಗೆಯ ಗೆಜ್ಜೆ ತೋರಿಸಿದರೂ ನನಗೇನೂ ಸಮಾಧಾನವಿಲ್ಲ, ಬೇಡ ಎನ್ನುವಂತೆ ತಲೆಯಲ್ಲಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. “ಪೂರ್ಣಿಮಾಳ ಕಾಲಲ್ಲಿದ್ದ ಹಾಗಿಂದೇ ಬೇಕು’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅಳು ಮೂತಿ ಮಾಡಿದೆ. ಕಡೆಗೆ ಪೂರ್ಣಿಮಾಳ ಕಾಲಲ್ಲಿದ್ದ ಗೆಜ್ಜೆ ತರಹದ್ದನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತ ಕುಂದಾಪುರಕ್ಕೇ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಬಂದೆವು, ಅಂತೂ ಯಾವುದೋ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಜೀವದ ಗೆಳತಿ ಪೂರ್ಣಿಮಾಳ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ತರಹದ್ದೇ ಸಿಕ್ಕಿತು, ಬಹುಶಃ ನನ್ನ ಜೀವನದ ಅತ್ಯಂತ ಸಂತೋಷದ ಕ್ಷಣವಿರಬೇಕು. ಆದರೆ, ನನ್ನ ಮೊದಲ ಗೆಜ್ಜೆಯ ಶಬ್ದ ಕೇಳುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬಿದ್ದು ಪೆಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಂಡ, ಅಂಗಡಿ ಅಂಗಡಿ ಹತ್ತಿ ಇಳಿಯುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅಮ್ಮ ಕೊಡೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಳು. ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ ಬಂದದ್ದು ಹೆಚ್ಚು ಸಂತೋಷವೋ, ಇಲ್ಲ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೆಜ್ಜೆ ತೋರಿಸಿ ಎಲ್ಲರ ಗಮನ ನನ್ನತ್ತ ಸೆಳೆಯುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸಂತೋಷವೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಮರುದಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ಸೇನಾನಿಯಂತೆ ನಾನು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಗೆಜ್ಜೆ ತೋರಿಸುವ ಗಲಾಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪಿ ಟೀಚರಿಂದ ಎರಡು ಏಟೂ ಬಿತ್ತು. ಮನೆಯಲ್ಲೂ ಬಂದು ಹೋದವರಿಗೆಲ್ಲ ಗೆಜ್ಜೆ ತೋರಿಸುವ ಗೌಜು ನನ್ನದು. ಗೆಜ್ಜೆ ಶಬ್ದ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಕೇಳಲು ಸುಮ್ಮನೆ ಆ ಕಡೆಯಿಂದ ಈ ಕಡೆಗೆ ಓಡುತ್ತಿದ್ದೆ, ರಗಳೆ ತಡೆಯಲಾರದ ಮನೆಯವರು “ಗೀತು, ಸುಮ್ಮನೆ ಒಂದ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕೂತ್ಕೊ ಕಾಂಬೊ’ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು.
ನನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷದ ಕ್ಷಣಗಳಿಗಿಂತ ದುಃಖದ ಕ್ಷಣಗಳೇ ಜಾಸ್ತಿ. ಎಂದಿನಂತೆ ಶಾಲೆ ಬಿಟ್ಟವಳು ಕುಣಿಯುತ್ತ, ಹಾರುತ್ತಾ ಗೇಟು ತೆರೆದು ಒಳಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ನನ್ನ ಒಂದು ಕಾಲಲ್ಲಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ, ಯಾವಾಗ ನನ್ನ ಕಾಲಿನಿಂದ ಉದುರಿತ್ತೂ ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಹೆದರಿಕೆ, ಅಳು ಎಲ್ಲವೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಂತು, ಆದರೂ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಅಳಲೂ ಹೆದರಿಕೆ, ನನ್ನ ಒಂದು ಕಾಲಲ್ಲಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಇಲ್ಲದ್ದು ಮೊದಲು ನನ್ನ ತಮ್ಮನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿತ್ತು. “ಅಮ್ಮ, ಅಮ್ಮ ಅಕ್ಕನ ಒಂದ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಇಲ್ಲ’ ಎನ್ನುತ್ತ¤ ಚಾಡಿ ಹೇಳಲು ತಡಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮನ ಚಾಡಿ ಮಾತು ಅಮ್ಮನ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದು, ಗೆಜ್ಜೆ ಕಳೆದು ಹೋದದ್ದು ಖಂಡಿತವಾದಾಗ ಬೆನ್ನಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಗುದ್ದಿ, “ಹೇಳಿದ್ದೆ, ಮೊದಲೇ ನಿಂಗೆ ಬ್ಯಾಡ ಅನ್ನಕಂಡ್, ಶುದ್ಧ ಕಪಿಗಳು’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಇದ್ದ ಒಂದು ಗೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಳು. ಮತ್ತೆ ಯಾರ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಂಡರೂ ಕಾಣದಂತೆ ಇರುತ್ತಿ¨ªೆ. ನನ್ನ ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ ಬಂದದ್ದು ಎಂಟನೆಯ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ನೂರಕ್ಕೆ ನೂರು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ. ಗೆಜ್ಜೆ ಎಷ್ಟು ಚೆಂದವಿದ್ದರೂ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಗೆಜ್ಜೆಗಳು ನಮ್ಮ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪಾಗಲು ಹೆಚ್ಚು ದಿನಗಳು ಬೇಡ. ಮತ್ತೆ ಎರಡು-ಮೂರು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಕಾಲಲ್ಲಿದ್ದ ಗೆಜ್ಜೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು, ಆ ಸಮಯದ ಫ್ಯಾಷನ್ನಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಗೆಜ್ಜೆಗಳು ಬಂದವು. ಮದುವೆಯ ಸಮಯಕ್ಕಂತೂ ಅತೀ ಚೆಂದದ ಗೆಜ್ಜೆಯನ್ನೇ ಖರೀದಿಸಿದ್ದೆ, ಆದರೆ, ಮೊದಲ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಪತಿರಾಯರು “ಮೊದಲು ಈ ಗೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡು ಮಾರಾಯತಿ’ ಎಂದರು. ಸುಮ್ಮನೆ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಕೇಳಿದೆ. ಈ ಇಪ್ಪತ್ತೈದು ವರ್ಷಗಳ ದಾಂಪತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾರಿ ಗೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡರೂ, ಗಂಡನಿಗೊ, ಮಕ್ಕಳಿಗೊ ರಗಳೆ ಎನಿಸಿ ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತಿದ್ದೆ.
ಗೆಜ್ಜೆಯ ಶಬ್ದ ಹಳೆಯ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶ್ನೆ ಗಳನ್ನು ಮನದಲ್ಲಿ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಗೀತಾ ಕುಂದಾಪುರ